Machiavelli + Tuhaf Bir Yılbaşı Öyküsü + Bir Noel Şarkısı

MachiavelliMachiavelli bir iktidar filozofu.; Kimilerine göre siyaset biliminin kurucusu, iktidar ilişkilerinin soğukkanlı ve sağduyulu düşünürü, kimilerine göreyse ahlaksız, düzenbaz ve yalancı bir iktidar budalası, sakil bir insan kaçkını, hatta yeryüzüne inmiş bir iblis.; Ona bu müphem şöhreti kazandıran Hükümdar adlı eserinde, bir hükümdarın iktidarı ele geçirmek ve sonra da elinde tutmak için ne yapması gerektiğinin reçetesini sunar muhterem.; Bu bakımdan ne ilk ne de sondur.; Onu özgün, öncekilerden tamamen farklı ve sonrakiler için bir ilkörnek ve rehber yapan, hısımları için yetkin ve hasımları için sapkın kılan, siyasetin değerlerini kendi içkin, dünyevi hatta seküler kıstasları içinde tanımlama, yani onu ahlakın, vicdanın ve ilahi adaletin sultasından azat etme çabası.; Söylediği en temelde şu: Bir hükümdarın en büyük erdemi “kötülük yapmasını bilmesi”dir.; Yeri geldiğinde insafsız ve zalim olabilmesi, düşmanını dize getirmek için gözünü karartabilmesi ve eyleme geçecek kadar yürekli, civanmert olabilmesi.; Peki, bu reçete tutar mı? Adamı “iyi” eder mi? Hükümdarın basireti kendine iktidar ve itibar, ülkeye dirlik ve düzen, halka refah ve mutluluk getirir mi? Bu biraz da kader kısmet işi filozofa göre.; Ne yapacağı belli olmayan, kaprisli ve tekinsiz Tanrıça’nın eşref saatine denk gelirseniz ne âlâ! Modern bir bilmişin ağzından söylersek, zamanın, çağın ruhunun, tarihsel koşulların gerektirdiği şekilde davranma meselesi bir bakıma… Peki ya fıtrat, mizaç, soy sop, tarihsel zorunluluklar, alınyazısı… Neşeyle çağıldayan özgürlük pınarı duruluverir bu kara bulutların kasveti çökünce… Basiret ile Kader’in mücadelesi.; Machiavelli’nin hem dünyaya hem de kendi hayatına bakışının bir temsili ifadesi.; Ve bu bakımdan ne ilk ne de son.; Şen şakrak, muzip hatta edepsiz bir oyun yazarı; fahişelerle düşüp kalkan sefa düşkünü bir zampara; iktidarın sert tokadını yemiş, muktedirlerin şamar oğlanına dönmüş geçimsiz bir diplomat ve komutan; zoraki çekildiği inzivada “zorunluluğu erdeme dönüştürmüş” bir bilge Machiavelli.; + Tuhaf Bir Yılbaşı Öyküsü – Kısaltılmış Metin: Ebenezer cimri, huysuz ve bencil bir adamdı.; Kimseyle arkadaşlık etmez, eğlencelere katılmaz, işinden başka bir şey düşünmezdi.; Çok parası olduğu halde, kimseye yardım etmezdi.; Dünya üzerinde, iyi kalpli yeğeninden başka seveni yoktu ama Ebenezer bunu da dert etmezdi.; Hiç kimseye ihtiyacı olmadığını düşünürdü.; Ancak Yılbaşı öncesi kapısını çalan bir ziyaretçi her şeyi değiştirdi.; Aslında ziyaretçi kapıyı çalmamış, doğrudan içinden geçmişti.; Bu garip ziyaretçinin, eski arkadaşına anlatacak çok önemli şeyleri vardı.; + Bir Noel Şarkısı: Charles Dickens (1812-1870): Viktorya Dönemi İngilteresi'nin en önemli romancısı kabul edilen Dickens orta sınıf bir ailenin çocuğuydu.; On iki yaşındayken ailesinin dara düşmesi sonucu bir fabrikada çalışmaya başladı ve romanlarında büyük bir isabetle aktardığı işçi sınıfının hayatını gözlemleme fırsatını elde etti.; Dickens'ın belki de en popüler eseri Bir Noel Şarkısı 1843 yılının Noel'inden hemen önce yayımlanmış, ilk baskısı günler içinde tükenmiştir.; Noel'in insani yönüne vurgu yaparak bu bayramın kutlanışını değiştirmiş, Viktorya Dönemi'nde Noel'in canlanmasına katkıda bulunmuştur ve İngiliz toplumunu öyle çok etkilemiştir ki kahramanının soyadı 'pinti' anlamında sözlüklere girmiştir.; Cimri, nemrut Ebenezer Scrooge'un, ona geçmişini, bugününü ve geleceğini gösteren üç hayaletin yardımıyla gerçekleşen büyük değişimini anlatan bu modern masalın sıcacık ışığı, sözünü saklamayan bir toplumsal eleştirmen olan Dickens'ın içinde yaşadığı gerçek dünyaya yorumunu da aydınlatır.; Bir Noel Şarkısı günümüze dek birçok dile çevrilmiş, defalarca sahneye, sinema ve televizyona uyarlanmıştır.