Evcil hayvan sahiplenmek, özellikle çocuklu ailelerde heyecanla karşılanır. Çocuğunuzun bir kediyle oyun oynaması ya da bir köpekle parka gitmesi ilk bakışta oldukça sevimli bir tablo gibi görünür. Fakat vereceğiniz bu karar, yalnızca eğlenceli ve sevimli anlardan ibaret değildir, evcil hayvan sahiplenmek yaşam boyu sürecek bir birlikteliği ve bunun doğurduğu uzun vadeli sorumlulukları da beraberinde getirir.
Çocuğa evcil hayvan sahiplenmek, onun özellikle ruhsal gelişimi açısından tabii ki oldukça faydalıdır. Duygusal bağ kurma, empati geliştirme ve düzenli bakım alışkanlıkları bu sürecin kazandırdığı becerilerden sadece birkaçıdır. Fakat tüm bunlar, çocuğun yaşına, ailenin yaşam tarzına ve sahiplenilen hayvanın ihtiyaçlarına göre değişkenlik göstecektir. Siz de bu tarz bir sürecin içine girmeyi düşünüyor ve bu aşamada neler yapacağınızı veya evcil hayvanla yaşamın nasıl olacağını tam olarak bilemiyorsanız içeriğimize göz atabilirsiniz.
Bu yazıda, çocuğa evcil hayvan sahiplenme tavsiyeleri ve bunun etkilerini hem keyifli yönleri hem de üstlenilmesi gereken sorumluluklarla birlikte ele alacağız.
Evcil hayvan sahiplenmek, çocuğun gelişimine katkı sağlarken aile içinde yepyeni bir dinamiği de beraberinde getirir. Ancak özellikle küçük yaş gruplarında çocukların hassas yapıları, sınırlı sorumluluk duyguları ve bazen öngörülemeyen tepkileri dikkate alınarak hayvan seçimi yapılması önemlidir. Bu anlamda çocuğun yaşı, karakteri ve ailenin yaşam biçimi gibi birçok faktör önem kazanır. Uygun bir seçim yaparak hem çocuğuzun hem de minik dostunuzun uyumlu ve mutlu bir birliktelik, dostluk yaşamasını sağlayabilirsiniz. Burada en önemli nokta, “çocuğum ne ister?” sorusundan ziyade, “çocuğum bu sorumluluğa ne kadar hazır?” sorusunu sormaktır. Evcil hayvan sahiplendiğinizde çoğu sorumluluğun sizin üzerinizde olacağınızı da idrak ederek bu işe girişmeniz önemlidir. Sahipleneceğiniz hayvanın da her canlı gibi sevgiye, ilgiye ve bakıma ihtiyacı olduğunu ve bu durumun da hiçbir şekilde geçici bir süreç olmadığını aklınızda tutmalısınız. Çocuğunuz için sahiplenebileceğiniz bazı evcil hayvanlar ve genel özellikleri ise şöyledir:
İlk olarak oyuncu yapıları, sevgi dolu karakterleriyle köpekler, birçok çocuk için “ideal arkadaş” tanımının karşılığıdır. Özellikle enerjik ve sabırlı cinsler çocukların sosyal becerilerini geliştirirken, aidiyet duygusunu da güçlendirir. Golden Retriever, Labrador Retriever ve Poodle gibi köpek türleri hem çocuklarla çok iyi anlaşan hem de eğitilebilir canlılardır. Ancak köpeklerin düzenli bakım, eğitim ve fiziksel aktivite istediğini de unutmamalısınız. Onunla her gün yürüyüşlere çıkmalı, beslenmesi, bakımı ve sağlığı için emek vermelisiniz. Tüm bu sorumlulukları severek yaparsanız çocuğunuz da hayvan sevgisiyle büyüyen, merhametli ve sorumluluk sahibi biri olacaktır.
Kediler ise daha az bakım gerektiren ama duygusal bağ kurmaya açık hayvanlardır. Özellikle sakin ve sevecen karaktere sahip ırklar çocukların nazik ilgisine karşılık verir. Mesafeli dursalar da her zaman yanınızda olduklarını hissettiren canlılardır. Aynı zamanda bu minik patili dostlar, çocuğunuza kişisel alan ve sınır kavramlarını da öğretir.
Tavşan, ginepig ve hamster gibi kemirgenler ise küçük yaş grupları için sevimli birer başlangıç gibi görünse de oldukça hassas canlılardır. Ani hareketlere veya fazla sık temaslara karşı stres yaşayabilirler. Bu nedenle bu türler daha çok 8 yaş üstü, hayvana karşı dikkatli davranmayı öğrenmiş çocuklar için önerilir. Ayrıca bu canlıların “kemirgen” olduklarını da unutmamak gerekir, bu sebeple küçük yaş için pek uygun değillerdir.
Balıklar ise pek çok kişinin endişe duymadan sahiplendikleri canlılardır ve ilk defa hayvan sahiplenmeyi düşünen aileler için iyi bir tercih olabilir. Günlük bakım (yemleme, su temizliği) gibi sorumlulukları diğer hayvanlarla karşılaştırıldığından çok daha basittir. Bu sorumluluklar ise çocuğunuzun düzenli alışkanlıklar kazanmasına katkı sağlayacaktır. Akvaryum, temizleyici, yem gibi pek çok malzeme için balık modelleri kategorisi incelenebilir. Balık beslemenin bu artı yönlerinin yanı sıra dikkat edilmesi gereken tarafları da vardır. Bu canlılar oldukça hassas olduklarından çabuk hastalanabilirler. Bu da hayata ve ölüme dair ilk farkındalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir.
Evlerin neşe ve ses kaynağı kuşlar ise çocukların gözlem yeteneğini ve sabrını geliştiren türlerdir. Konuşan türler, çocuğun dil gelişimine bile dolaylı yoldan katkı sağlayabilir. Fakat kafes temizliği ve alanın hijyeni konusunda ailenin desteği gerekir. Her hayvan farklı bir deneyim sağlar ve hayvan sahiplenmek için gerekenler arasında öncelik sorumluluk alabilme yetisidir. Bu konuda en doğru kararı çocuğunuzun ve sizin yapınız, istekleriniz ve yaşam şartlarınız belirleyecektir.
Evcil bir hayvanla büyümenin çocuğunuzun yaşamına unutulmaz anlar ve keyifli dakikalar katacağı kesindir. Fakat bu durum aynı zamanda uzun vadeli sorumluluklar da getirir. Burada en büyük görev tabii ki ebeveynlere düşer. Sorumluluk duygusunun gelişebilmesi için sürecin başından itibaren çocuğa doğru bir aktarım yapmak gerekir. Evcil hayvanın bir “oyuncak” olmadığı, en az onun kadar hisseden, sevgi bekleyen ve ihtiyaçları olan bir canlı olduğunu göstermelisiniz. Çocuğunuzun yaşına uygun bir dille açıklamalar yapabilirsiniz. “Köpeğimizin dışarı çıkması gerekiyor çünkü tıpkı senin gibi onun da tuvaletini yapması gerek.”, “Kedimizin mama kabına her gün temiz su ve mama koymalıyız çünkü o da bizim gibi susuyor ve onun da karnı acıkıyor” tarzında cümlelerle evcil dostunuz ve çocuğunuz arasında bir bağ ve sorumluluk duygusu gelişmesini sağlayabilirsiniz.
Çocuğunuza küçük görevler vererek sorumluluk hissini süreç içerisinde artırabilirsiniz.
Aynı zamanda minik dostunun da zaman zaman hasta olabileceğini, huzursuzluk yaşayabileceğini ve bu gibi durumlarda da ilgi ve sabır gerektiğini anlatmalısınız. Özellikle küçük yaştaki çocuklar, hayvanın sürekli oynayan ve mutlu bir varlık olacağını düşünebilir. Bu noktada gerçekçi bir bakış açısı kazandırmak, hem ileride yaşanabilecek hayal kırıklıklarını önler hem de evcil hayvanınızın huzur için oldukça önemlidir. Burada çocuğunuz için en önemli rol model ise sizsiniz. Siz evdeki patili dostunuza nasıl davranırsanız çocuğunuz da gözlemleyerek sizi taklit edecektir. Dolayısıyla hayvana saygı duyan, onu koruyan ve ihtiyaçlarını zamanında karşılayan bir ebeveyn, çocuğa sözcüklerden çok daha fazlasını öğretir.
Evcil hayvanlar, çocukların duygusal ve sosyal gelişimine büyük katkılar sağlar. Küçük yaşlardan itibaren evcil dostlarının bakımlarıyla ilgilenen çocuklar çok daha sorumluluk sahibi bireyler olacaklardır. Kedileri beslemek, köpeği parka çıkarmak, kuşların veya tavşanların kafesini temizlemek gibi gündelik sorumluluklar çocuklara düzenli ve dikkatli olmayı da öğretir. Tüm bunlara ek olarak evcil hayvan sahibi bir çocuk canlılara karşı şefkatli ve seveven olacaktır.
Evcil hayvanlar, çocukların empati becerilerini geliştirmelerine de yardımcı olur. Bir köpeğin, kedinin mutlu ya da üzgün olduğunu anlayabilmek, çocuğunuzun duygusal zekasına da katkı sağlar. Patili dostunun tüylerini okşaması, ona sarılması gibi davranışlar, sevgi ve şafkat duygularını güçlendirir.
Evcil hayvan sahibi olmak her insana sosyal beceriler konusunda da katkı sunar. Parkta köpeğinizi gezdirirken çocuğunuz yeni arkadaşlar edinebilir, onun üzerinden muhabbetler başlatabilir, kendine bir çevre yaratabilir. Öte yandan eğer çok fazla arkadaşı olmayan ve yalnız vakit geçiren bir çocuksa evcil hayvanınız hem çok iyi bir dost olacaktır hem de çocuğunuzun sosyal, duygusal destek sunacaktır. Çocukların stresle başa çıkmalarına da yardımcı olan bu sevimli dostlar, onların yaşamlarında özel bir yere sahip olacaktır.
Çocuklar ve evcil hayvanlar arasındaki güvenli bağ, sağlıklı ve mutlu bir ilişkinin temelini oluşturacaktır. Çocuğa evcil hayvan sahiplenme önerileri dikkate alınarak keyifli bir birliktelik geliştirilebilir. Çocuğunuza evcil hayvanınıza nazik ve saygılı bir şekilde dokunması, ona alan bırakması ve ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılamak için çaba göstermesi gerektiğini öğretmek sizin sorumluluğunuzdadır. Bu süreç boyunca hem minik dostunuz hem de çocuğunuz için düzenli olarak gözlem yapmalı ve her daim yanlarında olmalısınız. Hem aileniz hem de patili dostunuz için gerekli olan hava temizleme ve nem alma cihazları gibi pek çok ihtiyacı ise Pazarama aracılığıyla satın alabilir, huzurlu ve sevgi dolu bir birliktelik için adım atabilirsiniz.